Korytarze krakowskiej ASP. Reporaż "Śladami Nowosielskiego" [POSŁUCHAJ] (Reportaż/Trójka)
Korytarze krakowskiej ASP. Reportaż "Śladami Nowosielskiego" [POSŁUCHAJ]
2023-02-08, 11:02 | aktualizacja 2023-03-07, 08:03
Zapraszamy na wędrówkę śladami prof. Jerzego Nowosielskiego po korytarzach Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. To miejsce było drugim domem sławnego artysty. Reportaż "Śladami Nowosielskiego" autorstwa Moniki Chrobak.
Zmarły w 2011 roku Jerzy Nowosielski był malarzem, rysownikiem, scenografem, filozofem i teologiem. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych współczesnych ikonopisarzy. Dyplom ukończenia krakowskiej ASP uzyskał w 1961 roku jako ekstern. W latach 1950-1962 mieszkał w Łodzi, gdzie pracował w charakterze wykładowcy tamtejszej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych. Do Krakowa powrócił w 1962 roku, by objąć pracownię malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych. W 1976 roku został profesorem ASP. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1985 roku. Na emeryturę przeszedł w 1993 roku.
Jerzy Nowosielski był jedną z najbardziej charyzmatycznych postaci na uczelni, mającą silny wpływ na studentów i na kształt Akademii. Będzie o tym wspominał rektor ASP profesor Andrzej Bednarczyk, który studiował na wydziale malarstwa za czasów Jerzego Nowosielskiego.
Posłuchaj
25:12
Dodaj do playlisty
Wychowany na styku kultur
Jerzy Nowosielski przyszedł na świat 7 stycznia 1923 roku w Krakowie. Urodził się w rodzinie mieszanej zarówno narodowościowo, jak i religijnie - jego matka była spolonizowana Austriaczką wyznania rzymskokatolickiego, a ojciec Stefan - Łemkiem wyznania grekokatolickiego. Rodzina była naznaczona szczególną tragedią - pod koniec I wojny światowej zmarło na szkarlatynę dwóch starszych braci Jerzego. Z tego powodu rodzice w stosunku do najmłodszego syna byli wręcz nadopiekuńczy. Zabraniali mu się bawić z kolegami na podwórku i uprawiać sporty.
Jerzy zainteresowanie sztuką przejawiało już w dzieciństwie za sprawą ojca, który po pracy na kolei malował obrazy. W domu zgromadził także pokaźną bibliotekę, w której było wiele książek z zakresu literatury pięknej, historii, sztuki i religii. Jerzy chętnie do niej zaglądał.
Okres krakowski
W 1943 związał się wtedy z podziemną grupą plastyczną skupioną wokół Tadeusza Kantora. Młodzi artyści w warunkach konspiracyjnych organizowali wystawy i spektakle teatralne. Wtedy talent malarski Nowosielskiego został dostrzeżony przez szerszą grupę odbiorców, w tym samego Kantora. W 1944 roku Nowosielski sprzedał swój pierwszy obraz za niebagatelną w wojennej rzeczywistości sumę 200 złotych. W wyniku doświadczeń czasu wojny stracił wiarę. Szczególnie przeraziły go informacje o rzezi wołyńskiej i Holocauście.
W 1945 roku rozpoczął studia na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Poznał tam poetę Tadeusza Różewicza, z którym przyjaźnił się do końca życia.
Wzięty malarz
W latach 50. Nowosielski przeżył nawrócenie. Zaczął wtedy stawiać pierwsze kroki jako pisarz ikon i malarz polichromii na terenie całej Polski, zarówno w kościołach, jak i w cerkwiach. Talent artysty został doceniony poza granicami kraju - swoje wystawy organizuje nie tylko w Łodzi, Warszawie i Krakowie, ale też m.in. w Wenecji, Sao Paulo, Londynie, Paryżu i Wiedniu. Jego obrazy za granicą w latach 70. i 80. stały się tak popularne, że plagą stały się falsyfikaty dzieł malarza.
"Śladami Nowosielskiego" - reportaż Moniki Chrobak - wędrówka śladami prof. Jerzego Nowosielskiego/Polskie Radio
***
Tytuł reportażu: "Śladami Nowosielskiego"
Autorka reportażu: Monika Chrobak
Data emisji: 7.02.2023
Godzina emisji: 22.10
pr/zch/PR24 Historia